Ziele konwalii

Pochodzenie

Ziele konwalii – Herba Convallariae jest objęte przez Farmakopeę Polską VI z 2002 r. Surowiec pochodzi z konwalii majowej –Convallaria majalis Linne, z rodziny liliowatych Lilliaceae. W praktyce zbierane są same liście konwalii –Folium Convallariae, które powinny być wysuszone w temperaturze pokojowej lub 80-110 stopni Celsjusza.

Zgodnie z wymogami FP VI surowiec powinien odpowiadać następującym normom: strata masy po suszeniu nie większa niż 12%; popiołu nie więcej niż 9%; liści o niewłaściwym zabarwieniu lub z plamami nie więcej niż 20%; zanieczyszczeń organicznych nie więcej niż 1%; zanieczyszczeń mineralnych nie więcej niż 0,5%. Należy do wykazu B.

Przeznaczenie do preparatów farmaceutycznych. Do przyrządzania preparatów i w recepturze, należy używać wyłącznie mianowanego proszku ziela konwalii – Convallariae pulvis titratus. FP VI nie podaje dawek i wymogów, co do zawartości glikozydów nasercowych. Obecnie w Polsce jest używana konwalia do wyrobu leków nasercowych. W obrocie są tabletki zawierające 15,7 mg wyciągu suchego mianowanego z konwalii, co odpowiada 0,65 jednostkom gołębim w 1 tabl.; nalewka konwaliowa mianowana –Tinctura Convallariae titratawg FP V, krople złożone nasercowe z dodatkiem nalewki konwaliowej. Farmakopea Polska III podaje dawki maksymalne sproszkowanego ziela konwalii: najwyższa dawka jednorazowa 0,5g, najwyższa dawka dzienna 1,5 g.

Skład

Convallariae Herbafiguruje w DAB (Deutsches Arzneibuch, Deutscher Apotheker Verlag) z 1999 r. Zawartość glikozydów kardenolidowych w surowcu wynosi od 0,2 do 0,5%. Do glikozydów nasercowych konwalii należą: konwalozyd (convallosid) – aglikonem jest strofantydyna, konwalatoksyna (convallatoxin) – aglikonem jest strofantydyna, dezglukocheirotoksyna (desglucocheirotoxin) – aglikonem jest strofantydyna, konwalatoksol (convallatoxol) – aglikonem jest strofantydol, lukundjozyd (lukundjosid) – aglikonem jest bipindogenina. Surowiec zawiera również kwas chelidonowy, saponiny sterydowe i flawonoidy. W kwiatach jest olejek bogaty w farnezol. Rozległe badania nad chemią konwalii prowadził w latach 20 XX wieku W. Karrer, który wyizolował z surowca konwalatoksynę (praca z 1929 r.).

Właściwości lecznicze

Konwalia działa podobnie jak strofantyna, jednakże jest o wiele lepiej wchłaniana z jelit do krwi, dlatego można ją podawać doustnie. Zwiększa siłę skurczową mięśnia sercowego, działa uspokajająco, przeciwnerwicowo, moczopędnie i przeciwobrzękowo. Glikozydy konwalii szybko ulegają rozkładowi w ustroju i w małym stopniu łączą się z albuminami osocza. Nie ulegają kumulacji w tak dużym stopniu jak glikozydy naparstnicy. Są dobrze tolerowane. Poprawiają krążenie obwodowe i maja wpływ spazmolityczny na mięśnie gładkie układu moczowego oraz przewodu pokarmowego. Zalecane są w leczeniu lekkich postaci niewydolności serca, zaburzeń czynności serca na tle nerwicowym, w osłabieniu mięśnia sercowego w przebiegu chorób zakaźnych i u osób starszych.

Preparaty konwaliowe wykazują synergizm z jemiołą, głogiem, serdecznikiem, miłkiem, kokoryczką, walerianą, surowcami koffeinowymi. Nie należy ich łączyć z wapniem i rezerpiną. W aptekach są gotowe preparaty konwaliowe w postaci kropli prostych i złożonych oraz drażetek.

Nalewka konwaliowa

Nalewka konwaliowa–Tinctura Convallariae1:5-10 jest bardzo efektywna w działaniu. Najlepiej ją podawać w dawce 20-30 kropli 2-3 razy dziennie. Infusum Convallariae(napar konwaliowy) 5%: 2 łyżki naparu 3 razy dziennie. Naparu nie przechowywać dłużej niż 1 dzień, bowiem szybko traci aktywność. Stosować pod kontrolą lekarską.

W XIX wieku surowcem lekarskim był kwiat konwalii – Flos Convallariae, a nie ziele. Z kwiatu konwalii przygotowywano napar –Infusum,zalewając 5-10g surowca suchego i rozdrobnionego 180ml wrzącej wody. Co 2 godziny napar podawano doustnie po 1 łyżce (ok. 15ml). Należy pamiętać, ze w większości farmakopei XIX-wiecznychi wcześniejszych znajdziemy konwalię nie pod hasłem ziele lub liść, lecz pod nazwą Flores Convallariae. Kwiat konwalii jest objęty przez naszą Pharmacopoeia Regni Poloniaez 1817 r. Także w II Farmakopei Polskiej jest Flos Convallariae, a nie Herba.