Indianie przez stulecia wykorzystywali ją w celu leczenia ran oraz jako odtrutkę w przypadku ukąszeń przez jadowite węże, z kolei dla europejskich osadników stanowiła remedium na wszelkiego rodzaju infekcje. Dziś to powszechnie znana roślina o dobrze udokumentowanym działaniu, zwłaszcza jeśli chodzi o wzmacnianie odporności. Surowiec wykorzystywany w lecznictwie stanowi zarówno korzeń jak i ziele jeżówki purpurowej. Ich działanie jest uwarunkowane obecnością różnych grup związków aktywnych, głównie polisacharydów, pochodnych kwasu kawowego oraz alkamidów.
Korzyści zdrowotne
Solidny układ odpornościowy
Preparaty z rośliny wzmacniają naturalną odporność organizmu. Badania potwierdziły, że przetwory z jeżówki skracają czas trwania choroby. Związki czynne, zwłaszcza polisacharydy i alkamidy pobudzają komórki układu odpornościowego, m.in. poprzez wzrost liczby leukocytów, a także nasilenie procesów fagocytozy granulocytów i makrofagów. Przy okazji hamują powstawanie prostaglandyn i leukotrienów stanowiących mediatory stanu zapalnego, a także stymulują produkcję związku o działaniu przeciwwirusowym – interferonu β. Jeżówka skutecznie zwalcza m.in. wirusy opryszczki i grypy. Poza tym dowiedziono, że preparaty jeżówki wykazują aktywność przeciwbakteryjną, m.in. względem drobnoustrojów odpowiadających za infekcje dróg oddechowych, zapalenie płuc, ucha środkowego czy zatok oraz działają grzybobójczo na szczepy wszechobecnych Candida albicans. W związku z tym jeżówkę zaleca się jako środek wspomagający oraz profilaktyczny w nawracających schorzeniach infekcyjnych górnych dróg oddechowych, przy powiększonych migdałkach, w anginie, stanach zapalnych i nieżytach gardła, chrypce, katarze, zapaleniu oskrzeli i płuc.
Jak można stosować jeżówkę?
Jeżówka to roślina o silnym działaniu dlatego należy ściśle przestrzegać dawkowania oraz czasu prowadzenia kuracji. Zwykle stosujemy ją maksymalnie przez 10 codziennie lub 20 dni co drugi dzień po czym wprowadzamy 2-3 tygodniową przerwę. Kurację taką można powtórzyć po miesiącu. W aptekach mamy do wyboru preparaty jeżówki dostępne w różnych formach, głównie są to tabletki lub płyny, np. krople. Niektóre z nich posiadają status leku i niewątpliwie właśnie po nie warto sięgać. Zawierają standaryzowane wyciągi i dokładny schemat dawkowania w zależności od wieku pacjenta. Europejska Agencja ds. Leków (EMEA) zaleca przyjmowanie soku z jeżówki w ilości 6-9 ml od 12 roku życia, niemniej na rynku odnajdziemy także środki dedykowane już 4 latkom, co niekiedy budzi wątpliwości.
Kto powinien unikać jeżówki?
- Osoby cierpiące na choroby układowe (gruźlica, białaczka, leukoza, kolagenoza), stwardnienie rozsiane, ciężką niewydolność wątroby, zakażenie wirusem HIV.
- Kobiety ciężarne i karmiące piersią
- Osoby uczulone na rośliny z rodziny Asteraceae
- Chorzy poddawani terapii cytostatykami.
Należy także pamiętać, że zbyt długie stosowanie preparatów jeżówki, niezgodnie z zaleceniami może dawać odwrotne skutki i zmniejszać siły obronne organizmu.
Nalewka z korzenia jeżówki
- 100 g korzenia jeżówki
- 500 ml 40% alkoholu
Rozdrobniony korzeń umieszczamy w słoju, zalewamy alkoholem i odstawiamy na 7-10 dni. Następnie przesączamy do butelek. Przechowujemy w ciemnym, chłodnym miejscu. Zażywamy 2-3 razy dziennie po 5 ml przez 2-3 tygodnie jako środek podnoszący odporność.
