Pochodzenie i zastosowanie kolczurki klapowanej
Kolczurka klapowana – Echinocystis lobata Michaux (Torrey & A.Gray)należy do rodziny dyniowatych (Cucurbitaceae). Pochodzi z Ameryki Północnej. Pod koniec XIX wieku pojawiła się w Europie. Do Polski sprowadzona z Ukrainy, Węgier i Słowacji. W medycynie ludowej Indian Ameryki Północnej stosowana w leczeniu chorób nerek i żołądka, bólu głowy, chorób gorączkowych i niemocy płciowej.
Surowcem jest korzeń, ziele kwitnące i owoc –Radix, Herba et Fructus cum seminis Echinocystidis lobatae. Zawiera fitosterole, triterpeny –kukurbitacyny i diterpeny. Kukurbitacyna ma sporo właściwości leczniczych udowodnionych naukowo. Posiada gorzki smak. Wzmaga wydzielanie soku żołądkowego, trzustkowego i jelitowego, wpływa żółciopędnie. Aktywuje uwalnianie insuliny i wzmaga jej działanie. Pobudza trawienie. Wykazuje aktywność przeciwpasożytniczą wobec płazińców, obleńców i pierwotniaków. Działa cytotoksycznie i onkostatycznie (przeciwnowotworowo).
Stwierdzono działanie przeciwgrzybicze,antybakteryjne i hepatoprotekcyjne. Kukurbitacyna B hamuje proliferację ludzkich linii komórek rakowych, m.in. jelita grubego (HCT-116), piersi (MCF-7), płuc (NCI-H460), układu nerwowego ZNS (SF-268). Kukurbitacyny B, D, E, I wywierają wpływ przeciwzapalny (inhibicja cyklooksygenazy 2), podobnie jak naproksen i ibuprofen. Działanie antytumorowe kukurbitacyny jest związane z hamowaniem sygnału transdukcji i aktywacji w procesie transkrypcji. Wyciągi z kolczurki przedawkowane wywołują wymioty i biegunkę.
Preparaty z kolczurki klapowanej
Nalewka ze świeżego rozdrobnionego ziela oraz intrakt z korzeni lub ziela korzystnie działają w chorobach reumatycznych, dyspepsji, cukrzycy typu 1, 2 i MODY, niedomogach wątroby, przy uogólnionych stanach zapalnych.
Nalewkę i intrakt najlepiej sporządzać w proporcji 1 część surowca na 5–10 części alkoholu 40-60%. Dawka Tinctura Echinocystidis1:10 in eth. 70% –10 ml 3 razy dziennie.
Napar z korzeni (1 łyżeczka rozdrobnionych korzeni na filiżankę wrzątku) 2–3 razy dziennie po filiżance, jako środek poprawiający trawienie, przyspieszający przemianę materii, przeciwcukrzycowy, regulujący pracę wątroby i trzustki.
Z powodzeniem można stosować kolczurkę w leczeniu stanów zapalnych gruczołu krokowego (szczególnie ziele, owoce z nasionami), przy hiperandrogenizmie, chorobach reumatycznych, stanach zapalnych trzustki i wątroby, przy cukrzycy i miażdżycy.
Wyciągi na wytrwanym białym winie (1:7–10), napary 2–3% i nalewka 1:10 z korzenia, owocu lub ziela kolczurki –obniżają poziom glukozy i cholesterolu we krwi.
Jak stosować preparaty
Preparaty trzeba stosować przynajmniej przez miesiąc, a kurację powtarzać co kwartał. W chorobach trzustki zalecam wyciągi wodne 5% (3 razy dziennie po 100 ml), przez minimum 3–4 tygodnie. Konieczne jest robienie przerw w kuracjach wielomiesięcznych (przynajmniej4 tygodniowych), zastępując kolczurkę balsamką, kozieradką lub lucerną. W zwalczaniu pasożytów układu pokarmowego najwartościowsze są nasiona –Semen Echinocystidis.
Nasiona kolczurki świeżo wybrane z kolczastych owoców rozcieramy na papkę. 100 g takiej papki należy przyjąć na czczo, najlepiej po 50 g co 2-3 h, a 2 h po ostatniej dawce zastosować środek przeczyszczający.
Działa na tasiemce, obleńce i pierwotniaki. Młode liście i kwiaty kolczurki w sałatkach z pysznogłówką (kwiaty, liście), lebiodką (liście, kwiaty), tymiankiem, kwiatami rumianku bezpromieniowego i cząbrem, z obfitym dodatkiem oleju krokoszowego i czarnuszkowego mają wyraźne właściwości przeciwpasożytnicze po spożyciu na czczo (50g).
